Obok tematu koronawirusa coraz częściej w mediach przewija się temat suszy. Potęguje go nie tylko brak opadów deszczu, ale przede wszystkim pożary trawiące Biebrzański Park Narodowy. O modlitwę w sprawie deszczu apeluje już nawet Episkopat Polski. W mojej ocenie temat pn. "Susza w Polsce 2020" może stać się wiodącym na finiszu kampanii prezydenckiej. Na pewno jednak będzie przyczyną wielu konfliktów w kolejnych miesiącach.
Na wstępie warto zaznaczyć, że na przestrzeni ostatnich pięciu lat, w czterech odnotowano w Polsce susze. Obserwacje wskazują, że wspomniane zjawiska mają tendencje do wydłużania się, czyli zmian w czasie i przestrzeni. W naszej strefie klimatycznej doświadczamy naprzemiennie występujących okresów suchych i mokrych. Jeszcze w połowie XX wieku susze pojawiały się w Polsce średnio co 5 lat. Obecnie, w sezonie wiosenno-letnim, mamy z nimi do czynienia co roku. Co wcale nie wyklucza nadejścia ulew lub okresu lat mokrych.
Niemniej nie mamy powodów do radości. Prognoza pogody na ostatnie 2 tygodnie kwietnia 2020 nie jest pod względem opadów optymistyczna. Możliwe, że deszcz spadnie w ostatnim tygodniu kwietnia. Nie zapewnią one jednak wszystkich potrzeb w wodę. Jedynie wzmocnią płody rolne.
Susza w Polsce 2020 i głos Episkopatu
Sytuacja jest poważna, tym bardziej że głos w sprawie suszy zabrały władze kościoła rzymskokatolickiego.
- Zwracam się do wszystkich wiernych oraz ludzi dobrej woli z apelem o wytrwałą i żarliwą modlitwę błagalną o deszcz. Proszę, aby w sanktuariach, parafiach, domach zakonnych i rodzinach włączyć tę intencję do naszych modlitw ufając, że Pan Bóg usłyszy nasze prośby – napisał abp Stanisław Gądecki, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski w Apelu.
- Nasz kraj dotyka dzisiaj także inna, dotkliwa okoliczność a mianowicie susza, która niesie z sobą kolejne trudności. Jej skutkiem setki tysięcy hektarów uprawnych są zagrożone zniszczeniem a wszystko to będzie miało negatywny wpływ na produkcję rolną, a w przyszłości na ceny produktów spożywczych oraz zdolności eksportowe naszego kraju - dodał Gądecki.
Susza w Polsce 2020 (canva.com)
Kto wypatruje deszczu?
Jak zawsze pomocą w ocenie największych potrzeb służy Google Trends. Tematem suszy najbardziej zainteresowani są mieszkańcy województwa podlaskiego. Następnie jest to województwo kujawsko-pomorskie.
W przypadku tego pierwszego sytuację potęguje pożar Biebrzańskiego Parku Narodowego. Skutki pożaru dotknęły obszar o wielkości 6 tysięcy hektarów. Z ogniem wciąż walczą strażacy i samoloty gaśnicze. Pożar w Biebrzańskim Parku Narodowym wybuchł kilka dni temu. Akcja wciąż trwa, chociaż powoli można mówić o opanowaniu ognia. Powodem pożaru było prawdopodobnie wypalanie traw.
Najmniej suszą zainteresowane południowe województwa Polski, a także Pomorze.
Czytaj też: Wuhan po pandemii koronawirusa. “Naszym celem jest przetrwanie w zdrowiu”
Zainteresowanie hasłem "susza" w Google (mat. Google Trends)
Są plany przeciwdziałania suszy
Wody Polskie od lat biją na alarm w sprawie potrzeby budowy zbiorników retencyjnych. Bez inwestycji w retencję nie możemy skutecznie przeciwdziałać suszy. Kluczowym znaczeniem dla rolnictwa jest dostępność wody w okresach suszy, co umożliwi odtworzenie dwufunkcyjności obiektów melioracyjnych.
Wody Polskiej wdrażają program kształtowania zasobów wodnych na terenach rolniczych. Dzięki temu w okresach niżówek i niedoborów opadów w określonych miejscach na rzekach i kanałach będzie prowadzone czasowe podpiętrzanie wód przy wykorzystaniu zastawek i innych urządzeń, zapewniające przekierowanie wód do systemów rowów melioracyjnych połączonych z tymi ciekami.
Przy stosunkowo niskich nakładach finansowych zastosowanie tych rozwiązań wpływa korzystnie na bilans wodny na danym terenie. Działania na obiektach melioracyjnych i ciekach muszą być bardzo szczegółowo opracowane w fazie projektu, są to bowiem działania punktowe, rozproszone.
Jednocześnie są bardzo efektywne, co pokazał pilotażowy program realizowany przez Wody Polskie Zarząd Zlewni w Gryficach. W ciągu 3 lat Wody Polskie planują wykonanie 645 inwestycji dedykowanych terenom rolniczym, na łączną kwotę 154,7 mln zł. Tylko w tym roku nakłady na te działania wyniosą 60 mln zł. Efektem ma być zwiększenie wskaźnika retencji wód w Polsce o ok. 1 proc., co przełoży się na zwiększenie możliwości retencyjnych kraju nawet do 8%.
Susza w Polsce 2020 (canva.com)
Susza w Polsce 2020. Sytuacja będzie się zaostrzać
Ktoś kiedyś powiedział, że nie będziemy walczyć o ropę, jak to było w filmie pt. Mad Max. Dobrem luksusowym będzie woda. Oczywiście do tego wiedzie daleka jeszcze droga, ale trzeba skutecznie schodzić z tego szlaku.
Mniej wody w przyrodzie to droższe owoce i warzywa. To z kolei przekłada się na droższą żywność dla zwierząt, a więc w konsekwencji będzie to oznaczać wzrost cen mięsa. Hodowla będzie coraz bardziej kosztowna. Również produkty takie jak jaja, czy mleko zdrożeją.
Niebawem susza stanie się osią sporu politycznego. Na razie nie budzi ona większych emocji. Nie jest wykorzystywana w kampanii do wyborów prezydenckich. Nie jest jednak tajemnicą, że jeśli problem się nasili to dotknie koalicję rządzącą, która związana jest z elektoratem wiejskim, a także w małych i średnich miastach.
Przyjdzie wreszcie moment, w którym będzie trzeba pokazać realne działania zapobiegające suszy. Plany są, ale na razie do nikogo nie trafiają.
[totalpoll id="2733"]
